Joe Strummer (1952 – 2002)

22 grudnia 2002 roku zmarł Joe Strummer. Chociaż od tego wydarzenia minęło już 10 lat, to jednak dzięki swej muzyce dalej jest on obecny wśród nas.

Joe Strummer urodził się 21 sierpnia 1952 r. w tureckiej Ankarze jako John Graham Mellor. Jego ojciec był brytyjskim dyplomatą, stąd cała rodzina dość często zmieniała miejsce zamieszkania, podróżując po świecie. Joe uwielbiał słuchać utworów Little Richarda, Woody’ego Guthrie oraz The  Beach Boys. Za sprawą tych ostatnich postanowił zostać muzykiem.
Jego brat David, związany z National Front, partią brytyjskich narodowców, popełnił
w lipcu 1970 r. samobójstwo. Wydarzenia te wywarły znaczący wpływ na Joe Strummera.
W tym samym roku zaczął on uczęszczać do londyńskiego Central Saint Martins College of Art and Design, chcąc zostać zawodowym karykaturzystą.

Joe Strummer by Rex Features

Joe Strummer, fot. Rex Features

W 1973 roku przeniósł się jednak do walijskiego Newport. Tam też związał się z muzykami z miejscowego College of Art, stając się wokalistą zespołu The Vultures. Twórczość muzyczną łączył w tym okresie z pracą w roli grabarza. Wspomniany zespół uległ rozpadowi, a Joe wrócił w 1974 r. do Londynu, w którym powołał nową kapelę – The 101’ers, która często grała w londyńskich pubach, wykonując popularne amerykańskie utwory bluesowe oraz R&B.
Wtedy też przyjął swój sceniczny pseudonim, pod którym znany jest na całym świecie.
W kwietniu 1976 roku The 101’ers zagrali na koncercie wraz z mało wówczas znanym zespołem Sex Pistols. Formacja ta wywarła ogromny wpływ na Strummera. Krótko po tym występie skontaktował się z nim Mick Jones, wraz z którym założył legendarny punk-rockowy zespół The Clash. Początkowo skład tworzył Keith Levene (gitara), Paul Simonon (bas) i Terry Chimes (perkusja).

The Clash, Shea Stadium, 1982

The Clash na Shea Stadium, 1982 r. Źródło: http://musiccornershop.blogspot.com

Utwory tej grupy bezpośrednio dotykały problemów społecznych i politycznych ówczesnego świata, z których wiele nadal pozostaje aktualnych. Część z nich,
w szczególności dotyczących bezrobocia, emigracji, niepokojów i napięć społecznych,
w ostatnich latach przybrała wręcz na sile. Na celowniku The Clash znalazła się polityka wielkich mocarstw, działania rządu, czy też policji pacyfikującej demonstracje uliczne. Joe Strummer, który był liderem tej grupy, w swoich tekstach mówił o losie robotników, szeregowych żołnierzy, bezrobotnych i osób z marginesu. Potrafił też bronić tych, o których świat zdawał się zapomnieć. Przykładem może być utwór Straight to Hell, przybliżający los Ameroazjatów,  których blisko 50 tysięcy zostało w Indochinach po wojnie we Wietnamie. Będąc dziećmi amerykańskich ojców i wietnamskich matek, ludzie ci byli poddawani prześladowaniom ze strony komunistycznych władz oraz części społeczeństwa.
Tematem twórczości The Clash była też wewnętrzna sytuacja Wielkiej Brytanii, dotkniętej na przełomie lath 70. i 80. XX w. kryzysem gospodarczym. Szczególnie ostrej krytyce, prowadzonej z pozycji anarchistycznych i lewicowych, poddawany był rosnący w siłę tatcheryzm. Jakkolwiek działania Margaret Tatcher uzdrowiły brytyjską gospodarkę, to jednak trudno jest przejść obojętnie obok wymierzonej w rządy Żelaznej Damy muzyki The Clash. Joe Strummer potrafił też bardzo celnie i zarazem żartobliwie komentować wydarznia w innych częściach świata. Kiedy Ajatollah Chomeini zakazał w Iranie muzyki rockowej, odpowiedzią The Clash był utwór Rock the Casbah.

Utwór ten jako pierwszy został zagrany przez rozgłośnię wojsk amerykańskich podczas rozpoczęcia operacji Pustynna Burza w 1991 r. „Rock the Casbah” był bardzo popularny wśród walczących żołnierzy, w szczególności za sprawą wersu „Drop your bombs between the minarets” („Zrzucajcie swoje bomby pomiędzy minaretami”). Strummer odżegnywał się od takiego wykorzystania swego tekstu, pozostając wiernym swoim lewicowym ideałom.
W wywiadzie udzielonym w 1984 r. dla LA Times stwierdził

Widzisz, ja nie jestem jak Paul [Simonon] albo inni. Miałem szansę zostać „dobrą, normalną osobą” z niezłym samochodem oraz domem na przedmieściach – „złotym jabłkiem”, czy jakkolwiek byś tego nie nazwał.
Ale przejrzałem to. I zobaczyłem, że to jest puste życie.

W tym wszystkim przejawia się swoista filozofia Joe Strummera i The Clash, w której widać głęboką troskę o człowieka. Człowieka, który powinien być wolny od schematu narzucanego przez system społeczno-ekonomiczny, wraz z towarzyszącymi mu ograniczeniami.

Pod względem muzycznym w twórczości The Clash zauważalne są elementy ska, reggae, rockabilly, funku i wielu innych gatunków muzycznych. Jednocześnie dorobek tego zespołu stał się inspiracją dla wielu twórców. Wśród muzyków, którzy mniej lub bardziej bezpośrednio czerpali z utworów tej grupy, wymienić można takich wykonawców jak Cypress Hill, M.I.A., Public Enemy, Richard Cheese, Will Smith, czy choćby Maanam.

Po rozpadzie The Clash Joe Strummer w dalszym ciągu tworzył muzykę, między innymi wraz ze swoim nowym zespołem The Mescaleros. Działalność ta została przerwana nagle przed 10 laty, kiedy Joe zmarł na zawał serca.

Rok później jego rodzina wraz z grupą przyjaciół założyła fundację Strummerville – The Joe Strummer Foundation for New Music. Jak głosi jej misja, jest ona całkowicie niezależną, apolityczną organizacją charytatywną, która oferuje wsparcie, środki oraz możliwości występu dla tych artystów, dla których normalnie byłyby one niedostępne.

Chociaż minęło już 10 lat odkąd Joe Strummer opuścił ten świat, to jednak dalej go zmienia poprzez swą muzykę, która inspiruje kolejnych artystów, a także ludzi dobrej woli.

Joe Strummer NYC mural

Wykonany w Nowym Jorku przez Zephyra i Dr. Revolt mural, upamiętniający Joe Strummera Fot. David Shankbon, Wikipedia

Ten wpis został opublikowany w kategorii Sylwetka i oznaczony tagami , , , , , , , . Dodaj zakładkę do bezpośredniego odnośnika.

Jedna odpowiedź na „Joe Strummer (1952 – 2002)

  1. ania pisze:

    Nie wiedziałam, że interesujesz się The Clash. Nie jestem wielką fanką, ale bardzo lubię tą muzykę. Wzrusza mnie i dodaje pozytywnej energii.